هیالورونیک اسید چیست و عملکرد آن به چه شکلی است؟
هیالورونیک اسید که به آن هیالورون نیز می‌گویند، ماده‌ای ژل مانند است که به‌طور طبیعی در مایع سینوویال بدن انسان وجود دارد و مفاصل را روان می‌کند. بدن در شرایط سلامت جسمی و فیزیکی به‌طور طبیعی هیالورونیک اسید را تولید می‌کند. با ابتلای افراد به آرتریت یا آرتروز، مفاصل دچار فرسودگی شده و در نهایت هیالورونیک اسید خود را از دست می‌دهند. به عبارت دیگر، هنگامی که به آرتروز مبتلا هستید، هیالورنویک اسید در مفصل آسیب دیده از بین می‌رود. آرتروز یک بیماری دردناک است که نزدیک به ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. این وضعیت، با وجود التهاب شدید در مفاصل که حرکت و فعالیت‌های بدنی را دشوار می‌کند، مشخص می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نوع آرتروز و شرایط مربوط به آن وجود دارد و متاسفانه به علت شرایط کنونی جوامع امروزی روز به روز در حال افزایش است. در حالی‌که، اصطلاح آرتروز نمایانگر دلایل و علائم مختلفی است اما در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح بسیاری از انواع در مفاصل مختلف بدن می‌تواند، ناتوان‌کننده باشند. بهترین نوع درمان برای هر بیمار متفاوت است. بسته به نوع آرتروز، شدت بیماری و علائم آن روش های درمانی مختلفی وجود دارد. اغلب چندین متخصص، با ارائه مراقبت‌های بهداشتی در درمان آرتروز بیمار مشارکت دارندو و تمرکز آنها بر کاهش درد و التهاب مفصل، جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل و کمک به بیماران در حفظ سبک زندگی فعال است. تئوری درمان درد با تزریق ژل هیالورونیک اسید مدعی است جایگزین کردن این ماده‌ی ژل مانند با روشی به نام مکمل ویسکوز می‌تواند درد ناشی از آرتروز در تمامی مفاصل بدن را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. همچنین، تزریق ژل هیالورونیک اسید مورد تایید FDA نیز است.
هیالورونیک اسید چیست و عملکرد آن به چه شکلی است؟
هیالورونیک اسید که به آن هیالورون نیز می‌گویند، ماده‌ای ژل مانند است که به‌طور طبیعی در مایع سینوویال بدن انسان وجود دارد و مفاصل را روان می‌کند. بدن در شرایط سلامت جسمی و فیزیکی به‌طور طبیعی هیالورونیک اسید را تولید می‌کند. با ابتلای افراد به آرتریت یا آرتروز، مفاصل دچار فرسودگی شده و در نهایت هیالورونیک اسید خود را از دست می‌دهند. به عبارت دیگر، هنگامی که به آرتروز مبتلا هستید، هیالورنویک اسید در مفصل آسیب دیده از بین می‌رود.
آرتروز یک بیماری دردناک است که نزدیک به ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. این وضعیت، با وجود التهاب شدید در مفاصل که حرکت و فعالیت‌های بدنی را دشوار می‌کند، مشخص می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نوع آرتروز و شرایط مربوط به آن وجود دارد و متاسفانه به علت شرایط کنونی جوامع امروزی روز به روز در حال افزایش است. در حالی‌که، اصطلاح آرتروز نمایانگر دلایل و علائم مختلفی است اما در صورت عدم تشخیص و درمان صحیح بسیاری از انواع در مفاصل مختلف بدن می‌تواند، ناتوان‌کننده باشند. بهترین نوع درمان برای هر بیمار متفاوت است. بسته به نوع آرتروز، شدت بیماری و علائم آن روش های درمانی مختلفی وجود دارد. اغلب چندین متخصص، با ارائه مراقبت‌های بهداشتی در درمان آرتروز بیمار مشارکت دارندو و تمرکز آنها بر کاهش درد و التهاب مفصل، جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل و کمک به بیماران در حفظ سبک زندگی فعال است. تئوری درمان درد با تزریق ژل هیالورونیک اسید مدعی است جایگزین کردن این ماده‌ی ژل مانند با روشی به نام مکمل ویسکوز می‌تواند درد ناشی از آرتروز در تمامی مفاصل بدن را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. همچنین، تزریق ژل هیالورونیک اسید مورد تایید FDA نیز است.
تزریق ژل هیالورونیک اسید برای درمان آرتروز زانو
به‌طور معمول به بیماری که به درد زانو یا آرتروز زانو مبتلا می‌شود، در ابتدا توصیه می‌گردد روش‌های محافظه‌کارانه مانند کاهش وزن، ورزش، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و تزریق استروئید را انجام دهد. در صورتی‌که این روش‌ها موثر نباشد، تاثیری در کاهش و بهبود درد نداشته باشند و در عین حال بیمار نمی‌خواهد در میسر جراحی و تعویض مفصل قرار بگیرید، یکی از بهترین گزینه‌های درمان درد، تزریق ژل هیالورونیک اسید است. تزریق ژل هیالورونیک اسید آخرین راه تلاش، قبل از جراحی تعویض مفصل زانو است. پزشکان دقیقا نمی‌دانند که تزریق ژل هیالورونیک اسید برای چه کسانی اثربخش‌تر است. اما بسیاری از متخصصان، این گزینه را به افرادی که مبتلا به آرتروز در مفاصل هستند و با مسکن‌ها و سایر روش‌های درمانی غیردارویی علائم آنها بهتر نمی‌شود توصیه می‌کنند. با این وجود، به نظر می‌رسد که تزریق ژل هیالورونیک اسید در برخی از افراد بهتر از دیگران عمل می‌کند. غالبا در افراد مسن و افرادی که آرتروز پیشرفته و شدیدی دارند، ممکن است اثر کمتری داشته باشد.
تزریق ژل هیالورونیک اسید
ژل هیالورونیک اسید در مارک‌های تجاری مختلف عرضه می‌شود. تعداد تزریق با توجه به نوعی که متخصص از آن استفاده می‌کند، بین یک تا پنچ مرتبه متغیر است. غالبا، فاصله‌ی بین تزریق‌ها هم یک هفته است. این تزریق فقط در صورتی موثر است که ماده‌ی هیالورونیک اسید، مستقیما به مفصل نه به بافت‌های اطراف منتقل شود. تزریق ژل هالیورونیک اسید به تخصص یک متخصص آموزش دیده و کارآموزده نیاز دارد که بتواند هیالورونیک اسید را به کپسول مفصلی زانو برساند. اگر ژل در ناحیه‌ی دیگری تزریق شود، ممکن است اثربخشی و ایمنی آن کاهش یابد. این تزریق معمولا در مطب پزشک انجام می‌شود و نیازی به بیهوشی عمومی وجود ندارد.
دکتر محمدعلی جلیلی
جراح و فوق تخصص ارتوپدی و درمانگر بیماری‌های مفاصل
همین حالا برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی رایگان در خصوص تزریق ژل هیالورونیک اسید با کلینیک قوق تخصصی ارتوپدی به آذین تماس حاصل نمایید.
![](http://behazinpainclinic.com/wp-content/uploads/2020/12/Dr-jalili-2.jpg")
روش تزریق ژل هیالورونیک اسید
تزریق در همه‌ی انواع آن با یک روش مشخص صورت می‌گیرد که شامل مراحل زیر است:
- با توجه به نظر پزشک، بیمار در حالت خوابیده به پشت یا هر وضعیتی که پزشک با توجه به نوع مفصل یا موضع مورد نظر دستور بدهد، قرار می‌گیرد.
- ناحیه‌ی آسیب دیده با یک محلول یا پد الکی ضدعفونی می‌شود.
- از بیمار خواسته می‌شود تا عضلات بدن را شل کند تا به‌راحتی و با درد کمتری بتوان تزریق را انجام داد.
- ممکن است پزشک از بیحس کننده موضعی مانند لیدوکائین را برای بیحس کردن موضع تزریق استفاده کند.
- اگز زانو با مایع اضافی متورم شده باشد، پزشک این مایع را با سوزن بیرون می‌کشد.
- برای دقت بالاتر و بیشتر برخی از پزشکان ترجیح می‌دهند، هنگام تزریق از سونوگرافی استفاده کنند. به این صورت که یک ژل مخصوص روی پوست محل مورد نظر زده می‌شود و تکنسین دستگاه سونوگرافی، تصویری از فضای مفصل مورد نظر را برای پزشک روی صفحه مانیتور نمایش می‌دهد.
- در نهایت از بیمار خواسته می‌شود به منظور پخش شدن ژل هیالورونیک اسید مفصل را حرکت دهد.
آشنایی بیشتر با ژل هیالورونیک اسید
دستورالعمل‌های لازم پس از تزریق ژل هیالورونیک اسید
- بعد از تزریق یک الی دو روز نباید فعالیتی که باعث فشار بر روی زانو و تحمیل وزن می‌شود را انجام دهید.
- پزشکان یک دوره ۱۲ تا ۲۴ ساعته استراحت را بلافاصله پس از تزریق ژل توصیه می‌کنند. استراحت پس از تزریق به کاهش درد تزریق کمک شایانی می‌کند و همچنین، احتمال دفع هیدروژن هیالورونیک اسید از کپسول مفصل را کاهش می‌دهد.
- در این دوره‌ی استراحت، بیماران ممکن است فعالیت‌های ساده و کم‌خطر مانند پیاده‌روی کوتاه مدت و آهسته را انجام دهند. به‌طور کلی، در این دوره از دویدن، حمل بارهای سنگین و انجام سایر فعالیت‌ها با فشار زیاد اجتناب کنید.
- اثرات تسکین دهنده‌ی درد در این روش درمانی معمولا در هفته چهارم پس از تزریق ظاهر می‌شود.
عوارض جانبی تزریق ژل هیالورونیک اسید
تزریق ژل هیالورونیک اسید اغلب یک روش درمان درد کم خطر، ایمن، غیر تهاجمی، غیر جراحی و موثر است که با عوارض جانبی بسیار کم و نادری همراه است. با این حال، ممکن است در برخی از موارد بیمار با عوارض پس از تزریق مواجه شود که عبارتند از:
- درد
- تورم
- التهاب و قرمزی
- تجمع مایعات در اطراف زانو
- عفونت در محل تزریق
- واکنش آلرژیک
- بورسیت
استراحت و گذاشتن کیسه‌ی یخ به جلوگیری از عوارض جانبی کمک می‌کند.
