پارگی تاندون روتاتور کاف شانه
روتاتور کاف شانه، شامل گروهی از تاندون‌ها و عضلات شانه هستند که به فرد در بالا بردن و چرخاندن بازو کمک می‌کنند. همچنین به ثابت ماندن مفصل شانه نیزکمک می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است به دلیل حوادثی مانند افتادن ناگهانی روی بازو، تاندون‌های روتاتور کاف شانه پاره شوند. گذشت زمان و افزایش سن، در برخی از افراد موجب ساییدگی و پارگی تاندون روتاتور کاف شانه می‌شود. درد ناشی از پارگی تاندون روتاتور کاف شانه آزاردهنده و ناتوان‌کننده است. درد ناشی از پارگی روتاتور کاف شانه به صورت ناگهانی (حاد) یا تدریجی (مزمن) در شانه‌های احساس می‌شود. درد پارگی روتاتور کاف معمولا در جلو و کنار شانه یا بازو به وجود می‌آید و بسیار شدید و آزاردهنده است.
بسیاری از پارگی‌های تاندون روتاتور کاف شانه را می‌توان به‌صورت سرپایی انجام داد و نیازی به بستری شدن بیمار در بیمارستان وجود ندارد. معمولا جراح با تجربه در مورد بهترین روش درمان برای تامین نیازهای بهداشتی پزشکی با بیمار صحبت خواهد کرد.
علائم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه
نشانه‌ها و علائم آسیب روتاتور کاف عبارتند از:
- ضعف و ناتوانی شانه
- عدم توانایی در حرکت دادن شانه
- درد شانه هنگام بلند کردن کشیدن و رساندن دست به پشت سر
- کاهش دامنه‌ی حرکت مفصل شانه
راهبردهای جراحی تاندون روتاتور کاف شانه
جراحی برای ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه، شامل اتصال مجدد تاندون به سر استخوان بازو است. برای ترمیم پارگی روتاتور کاف شانه چند گزینه‌ی جراحی وجود دارد. پیشرفت فناوری در تکنیک‌های جراحی در سال‌های اخیر روش‌های کمتر تهاجمی را برای جراحی و ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه به ارمغان آورده است. با اینکه هر یک از روش‌های جراحی موجود مزایا و معایب خاص خود را دارند، اما هدف همه‌ی آنها ترمیم تاندون پاره شده است.
در حین عمل جراحی، جراحان می‌توانند علاوه بر پارگی روتاتور کاف شانه مشکلات دیگری در شانه مانند پارگی تاندون دو سر بازو، آتروز و خارهای استخوان را نیز درمان کنند.
انواع روش‌های جراحی پارگی تاندون روتاتور کاف شانه
نوع ترمیم و جراحی به عوامل مختلفی نظیر تجربه جراح، آشنایی بیمار با یک روش خاص، اندازه و مقدار پارگی، آناتومی، کیفیت بافت تاندون و استخوان بستگی دارد. برای ترمیم پارگی تاندون روتاتور کاف شانه سه روش وجود دارد که عبارتند از: جراحی باز سنتی، جراحی با روش آرتروسکوپی و جراحی مینی باز. هر سه روش جراحی از طریق بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
جراحی باز سنتی
اگر پارگی تاندون روتاتور کاف شانه زیاد یا پیچیده باشد، روش جراحی باز سنتی که در آن برشی به طول چند سانتیمتر لازم است توصیه می‌شود. در این روش، جراح برشی روی شانه ایجاد می کند و یکی از عضلات شانه به نام دلتوئید را جدا کرده تا بتواند به‌راحتی پارگی تاندون را ببیند و به آن دسترسی پیدا کند. در طی جراحی باز جراح معمولا خار استخوان (قطعات زاید استخوانی که در لبه‌های استخوان شکل می‌گیرد) را از قسمت زیرین آکرومین خارج میکند.
در دهه‌های گذشته، روش جراحی یا ترمیم باز اولین تکنیک برای درمان و ترمیم کاف‌های روتاتور پاره شده بود. در طول سال‌های آتی با گسترش علم و فناوری‌های نوین و افزایش تجربه جراحان، راهبردهای کمتر تهاجمی به وجود آمدند و مورد استقبال بیماران و متخصصان قرار گرفتند.
جراحی آرتروسکوپی
جراحی آرتروسکوپی شانه یا آرتروسکوپی شانه، ابزاری ارزشمند برای درمان پارگی روتاتور کاف است. در این روش، جراح دروبین بسیار کوچکی به نام آرتروسکوپ را از طریق دو برش بسیار کوچک وارد مفصل شانه میکند. این دوربین تصاویری از داخل مفصل شانه را بر روی صفحه‌ی نمایش نشان می‌دهد و جراح با استفاده از این تصاویر ابزارهای جراحی را هدایت میکند.
جراحی مینی باز
در جراحی مینی باز، جراحان از فناوری و ابزارهای جدیدتری برای انجام ترمیم استفاده می‌کنند. طول برش در این روش ۳ تا ۵ سانتیمتر است. در جراحی مینی باز از آرتروسکوپی برای ازریابی و درمان آسیب سایر ساختارهای مفصل استفاده می‌کنند. به عنوان مثال خارهای استخوان، اغلب از طریق آرتروسکوپی برداشته می‌شود. در این روش نیازی به جدا کردن عضله‌ی دلتوئید وجود ندارد. پس از اتمام بخش آرتروسکوپی جراح تاندون روتاتور کاف شانه ار از طریق برش‌های کوچک ترمیم میکند. در طی ترمیم جراح ساختارهای شانه را مستقیما نه از طریق مانیتور مشاهده میکند.
چه زمانی نیاز به جراحی تاندون روتاتور نیاز وجود دارد؟
- اگر درد شانه با روش‌های غیرجراحی بهبود نیابد، متخصص جراحی ترمیم پارگی تاندن روتاتور را پیشنهاد می‌دهد.
- ادامه و تدوام درد اصلی‌ترین نشانه‌ی انجام جراحی است.
- علائم پارگی تاندون روتاتور بین ۶ تا ۱۲ ماه ادامه پیدا کند.
- اگر آسیب دید‌گی و پارگی بیش از ۳ سانتیمتر باشد.
- احساس ضعف و کاهش عملکرد شانه وجود داشته باشد.
- اگر پارگی تاندون روتاتور کاف شانه به علت یک آسیب‌دیدگی حاد و شدید اتفاق افتاده باشد.
- افرادی که با فیزیوتراپی یا توان بخشی مناسب علائم آنها بهبود نمی‌یابد.
مدیریت درد پس از عمل جراحی
احساس درد و ناراحتی پس از عمل جراحی یک امر طبیعی است. این درد قسمتی از روند بهبود می‌باشد. پزشکان برای تسکین درد کوتاه مدت پس از جراحی، داورهای مسکن مانند قرص‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی و بی‌حس‌کننده‌های موضعی را تجویز می‌کنند که می‌تواند به بیمار در بهبود سریع‌تر یاری برساند.
دلیل دیگر درد بیماران پس از جراحی روتاتور کاف به دلیل سفتی شانه است. بعد از جراحی بازو برای مدتی باید بدون حرکت نگه داشته شود. برای بهبودی اولیه تاندون‌های روتاتور کاف به استخوان ۳ ماه طول می‌کشد تا پیوند نسبتا محکمی با استخوان ایجاد کند و حدود ۶ تا ۹ ماه بهبودی کامل حاصل می‌گردد. اکثر بیمارانی که تحت عمل جراحی روتاتور کاف شانه قرار گرفته اذعان می‌دارند که ۹ ماه طول کشیده تا شانه کاملا بهبود یابد و عملکرد آن طبیعی شود. همچنین، پس از مشاهده‌ی علائم بهبودی، بیمار نیاز به یک دوره فیزبوتراپی برای بازیابی توانایی حرکتی شانه دارد.
عوارض جراحی پارگی تاندون روتاتور کاف شانه
هر سه روش جراحی پارگی تاندون کاف از لحاظ تسکین درد، بهبود قدرت عملکرد و رضایت بیمار نتایج مشابهی دارد. تخصص جراح در دستیابی به نتایج رضایت بخش، مهمتر از انتخاب خود روش جراحی است. پس از جراحی روتاتور کاف شانه درصد بسیار کمی از بیماران عوارضی را تجربه می‌کنند. عوارض این جراحی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسیب عصبی
- عفونت
- جدا شدن عضله‌ی دلتوئید
- پارگی مجدد تاندون
- سفتی و سختی
در کیلنیک درد به‌آذین خدمات جراحی پارگی تاندون روتاتور کاف شانه توسط دکتر محمدعلی جلیلی با روش نوین و بدون عارضه‌ی آتروسکوپی انجام می‌شود.
